کتاب متره، برآورد و آنالیز بهاء علیرضا سعادتمند

تعریف متره :

متره عبارت است "از محاسبه و اندازه گیری مقادیر مصالح مورد نیاز ، برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقادیر مصالح به کار رفته و مصرف شده در یک پروژه اجرا شده " 

معمولا این نوع محاسبات و تحلیل ها ، در یک سری جدول های خاص انجام میگیرد که جدول های صورت وضعیت ( جدول ریز متره ، خلاصه متره ، مالی و ... ) نامیده میشود . 

افرادی که این نوع محاسبات را انجام میدهند ، مترور نامیده میشوند .

انواع متره 

با توجه به این که مصالح با چه واحدی و برای چه نیازی محاسبه میشود ، انواع متره مطرح میشود که عبارتند از : 

متره بسته . 

متره باز ( تجزیه بها یا آنالیز بها )

متره بسته :

در این روش ، مقادیر و اوزان کارها را با توجه به واحدهای مورد نیاز و براساس ترتیب ردیفهاو فصول فهرست بهای مورد استفاده ، از روی نقشه ها و اسناد پیمان برای هر بخش یا ساختمان محاسبه و در جدول های ریز متره وارد مینمایند ،ازآنجایی که ممکن است یک پروژه دارای بخشهای متعدد باشد با تکرار عملیات فوق ،مقادیر هریک از ردیفها برای هر بخش به برگه خلاصه متره منتقل میگردد . سپس مقادیر به دست آمده را در جداول مالی وارد کرده و در قیمت های واحد پایه (معمولا از فهرست بهای واحد پایه رشته مربوط استخراج میشود ) ضرب نموده تا قیمت هر آیتم به دست آید . از روی جمع جبری قیمت آیتم ها ، قیمت کل هر فصل بدست آمده که با انتقال هریک از قیمتهای فصل به برگه خلاصه فصول ،قیمت خالص پروژه حاصل میشود . اگر به این قیمت ، ضرایب مربوطه (ضریب بالا سری ، ضریب پلوس یا مینوس ،ضریب منطقه ای ، ضریب ارتفاع ، ضریب طبقات ، ضریب سختی کار ) ضرب شود ،وسپس با مبلغ تجهیز کارگاه جمع گردد ، قیمت کل پروژه به دست می آید . 

در اینجا باید مشخص شود که هر عملیات را با چه واحدی باید محاسبه نمود ، وقتی واحد مشخص شد ، محاسبه مقادیر کار به توان ریاضی ، مهندسی و تجربه شخصی مترور بستگی دارد که بتواند به بهترین شکل محاسبات مربوطه را انجام دهد . 

در قیمتهای واحد پایه فهارس بها ، هزینه تهیه کل مصالح ، ماشین آلات نیروی انسانی ، بارگیری و حمل مصالح و لوازم ماشین آلات مورد نیاز به هر فاصله (به استثناء موارد مشخص شده در فهرست بهاء تا پای کار و بار اندازی ، اتلاف مصالح ، تهیه آب ، سوخت ، تعمیر و استهلاک ماشین آلات برای اجرای صحیح و کامل کارها طبق نقشه و مشخصات آمده است ، بنابراین برای محاسبه مقادیر کارهای انجام شده درپروژه به روش متره بسته ، باید واحدهای مربوطه مشخص شود که بعضی از آنها به قرار زیر است: 

1- کارهایی که به متر مکعب محاسبه میشود . مانند عملیات خاکبرداری ، خاکریزی ها ، بتن ریزی ، سنگ چینی ، شفته ریزی ، آجر کاری به ضخامت 35 سانتی و بیشتر . 

2- کارهایی که به متر مربع محاسبه میشوند ، مانند اندود های مختلف داخلی و خارجی ، کاشی کاری ، عایق کاری ، سقف تیرچه بلوک ، طاق ضربی ، شیشه ، آسفالت ، نما سازی و ... 

3-کارهایی که با متر طول اندازه گیری و محاسبه میشوند ، مانند قرنیز ها ، انواع لوله کشی ها ، واتر استاپ ،...... . 

4- کارهایی که با وزن محاسبه میشوند ، مانند کلیه عملیات فلزی ، آرماتور بندی ، سیمان و ...... 

5-کارهایی که با عدد محاسبه می شود، مانند کلیه ادوات برقی ، لوازم بهداشتی و ...... 

6-کارهایی که با ترکیب دو واحد محاسبه میگردد مانند مترمکعب /کیلومتر برای حمل مصالح حاصل از خاکبرداری در فصل سوم و تن /کیلومتر برای حمل مازاد بر 30 کیلومتر در فصل بیست وهشتم فهرست بها ابنیه. 

در روزهای بعد نمونه هایی از اوراق ریز متره ، خلاصه متره ، مالی ، خلاصه فصول و برگه خلاصه برآورد در وبلاگ قرارخواهد گرفت. 

------------------------------------- 

متره باز (تجزیه بها یا آنالیز بها):

برآورد هزینه اجرا و مدت زمان لازم برای اجرای یک پروژه ، بدون استفاده از تجزیه بها امکان پذیر نیست و هرچه تجزیه بهای مورد استفاده از نظر مصالح و نیروی انسانی و ماشین آلات مورد نیاز به واقعیت نزدیک تر باشد ، به همان میزان برآورد اولیه به هزینه اجرایی پروژه نزدیک تر خواهد بود.در این روش ، کلیه کارها و مقادیر محاسبه شده از روی جداول متره محاسبه و برای هر کار تجزیه بهای مربوطه انجام میگیرد .برای انجام تجزیه هر یک از اقلام کار به بخشهای نیروی انسانی ، ماشین آلات ، مصالح ، حمل وغیره می توان براساس هریک از موارد زیر محاسبه نمود. 

الف ) تجربه افراد کارگاهی 

ب) آنالیز های معتبر در کتب مرجع که در دانشگاهها تدریس میگردد. 

ج ) آنالیز های منتشره توسط سندیکای شرکتهای ساختمانی 

د ) آنالیزهای منتشره توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (آنالیز فهرست بها پایه سال 1380) 

پس از انجام آنالیز و دسته بندی هریک از موارد نیروی انسانی ، ماشین آلات ، مصالح ، حمل به تفکیک در جداولی تنظیم میگردد ، سپس با اعمال قیمت واحد هریک از اقلام تفکیکی به مجموع بها هریک از اقلام نیروی انسانی ، ماشین آلات ، مصالح ، حمل می رسیم ، با جمع جبری ردیفهای فوق ، قیمت خالص پروژه حاصل میشود . اگر به این قیمت ، ضرایب مربوطه (ضریب بالا سری ، ضریب ارتفاع ، ضریب طبقات ، ضریب سختی کار ) ضرب شود ،و حاصل با مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه جمع شود ، قیمت کل پروژه به دست می آید . 

-------------------------------------- 

اسناد و مدارک مورد نیاز برای متره و برآورد اولیه به شرح زیر است : 

1-یک سری کامل نقشه های اجرایی شامل نقشه های سازه ای ، معماری ، تاسیسات مکانیکی ،تاسیسات الکتریکی و دتایل های لازم . 

2-جدول های متره ،خلاصه متره ، مالی . 

3-منابع تجزیه بها 

4-قیمتهای مصالح ،نیروی انسانی ، ماشین آلات و حمل ، فاصله و محل تامین هرکدام. 

5-فهرست بهاء منضم به پیمان . 

6-شرایط خصوصی پیمان یا سایر اسناد منضم به پیمان. 

برای تهیه صورتوضعیت های موقت وقطعی علاوه بر مدارک فوق نیاز به مدارک زیر نیز می باشد. 

نقشه های ازبیلت و کارگاهی ، دستور کارها ، صورتجلسات 
------------------------------------------ 


فهرست بها تاریخچه تهیه آن :

در سالهاي ابتدايي دهه 1350 كه حجم پروژه‌هاي عمراني زير بنايي به دليل درآمد حاصل از صادرات نفت، به طور ناگهاني افزايش چشمگيري پيدا كرد و اين افزايش حجم نقدينگي، متناسب با مصالح، نيروي انساني و ماشين آلات موجود در كشور نبود، مشكلاتي برسر راه اجراي طرحهاي عمراني كشور بوجود آورد. به همين سبب، مهندسان مشاور كه مسؤول تهيه فهرست بها براي برآورد هزينه اجراي كار بودند، به منظور جلب پيمانكاران و ارايه قيمتهاي قابل توجه در قرارداد آنها براي خريد مصالح، پرداخت دستمزد نيروي انساني و در اختيار گرفتن ماشين آلات نسبت به افزايش بي رويه قيمتها اقدام مي‌كردند. 

اين موضوع در بين تمام دستگاههاي اجرايي رواج پيدا كرد و باعث تورم غير واقعي در هزينه طرحهاي عمراني شد. 

دولت براي جلوگيري از اين روند غير منطقي به سازمان برنامه و بودجه وقت مأموريت داد تا نسبت به تدوين فهرست بهاي استاندارد براي برآورد هزينه پروژه‌ها با قيمتهاي متعارف اقدام كند تا به اين وسيله، اجراي طرحهاي عمراني از بن بست بوجود آمده خارج شود (به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه كشور مصوب سال 1351. )

از ابتداي سال 1355 سازمان اقدام به تدوين فهرست‌بهاي پايه براي كارهاي ساختماني و راهسازي كرد. در سايه اين اقدام، ظرف مدت كوتاهي پروژه‌هاي عمراني به حالت عادي بازگشت. با توجه به آثار مثبت اين امر و استقبال خوب دستگاههاي اجرايي، بتدريج براي رشته‌هاي مختلف، فهرست‌بها تدوين، منتشر و ابلاغ شد. 

به اين ترتيب، ضرورت تهيه فهرست بها با گذشت نزديك به سه دهه از انتشار نخستين نمونه آن مورد تأييد دستگاههاي اجرايي واقع شده، در تسريع هماهنگي بين پروژه‌ها و برقراري عدالت و برابري بين نرخ قراردادها نقش مؤثري ايفا مي‌كند. 

---------------------------- 

تعاريف و مفاهيم فهرست بها :

رسته: رشته‌هاي مروط به يك يا چند موضوع با طبيعت مشترك كه با يك كد يك رقمي مشخص مي‌شود، مثل رسته ساختمان شامل رشته‌هاي ابنيه يا تأسيسات برقي ابنيه و تأسيسات مكانيكي ابنيه. 

رشته: مجموعه‌اي از اقلام مختلف مربوط به يك كار كه در قالب رديفهايي در يك دفترچه فهرست‌بها مجتمع مي‌گردند و با يك كد يك رقمي مشخص مي‌شود. 

فصل: بخشي از يك رشته فهرست پايه كه با يك كد دو رقمي مشخص مي‌شود، شامل يك يا چند گروه كه در آن رديفهاي متجانس و همگون مرتبط با يك فعاليت مشخص از آن رشته، طبقه بندي مي‌شوند. 

گروه: تقسيمات درون يك فصل بر اساس ويژگيهاي خردتر كه با يك كد دو رقمي مشخص مي‌شود. 

كد رديف: كد رديف يك عدد 8 رقمي منحصر بفرد مي‌باشد كه داراي ساختاري به شكل زير است: 

رسته 
رشته 
فصل 
گروه 
شمارنده 

1 
2 
۰ 
۵ 
0 
4 
0 
2 

ساختمان 
مكانيكي 
لوله‌هاي آزبست سيمان 
ضد سولفات 
350 ميليمتر 



شرح رديف: عبارتست از معرفي اجمالي كاري مشخص، شامل مصالح، لوازم و از اين قبيل براي اجراي واحدي از كار مورد نظر. شرح رديف با توضيحات مقدمه فصل مربوط، كليات و دستورالعمل كاربرد، كامل مي‌شود. 

واحد رديف: مقياس رديف مورد نظر 

تجزيه بها: تفكيك اجزاي تشكيل دهنده هريك از رديفها بر حسب سهم مشاركت عوامل 

مقدار: پيش‌بيني ميزان مشاركت هر عامل در رديف 

ضريب: فاكتوري براي ايجاد تغييرات لازم در مقادير هريك از رديفها 

بهاي واحد رديف: قيمت عوامل تشكيل دهنده هر رديف در تجزيه بها كه به طور عمده شامل دستمزد نيروي انساني، ماشين آلات و تجهيزات، مصالح و حمل مصالح مي‌باشد. 

قيمت كارشناسي: براي رعايت همخواني قيمت رديف با دوره‌هاي قبل، گاهي مواقع كارشناس رأساً نسبت به تغيير قيمت رديف اقدام مي‌كند. 

منبع آمارگيري: منبعي اعم از توليد كننده، فروشنده، وارد كننده، اجاره دهنده و ... است كه آمارگير از طريق مراجعه يا مكاتبه نسبت به اخذ قيمت از آن منبع اقدام مي‌كند. 

----------------------------------- 


تعاريف و مفاهيم عامل :

نوع: نشان دهنده نوع مربوط به چندين عامل با طبيعت مشترك، مشتمل بر دستمزد نيروي انساني، ماشين آلات و ابزار، مصالح و حمل مصالح كه با يك كد يك رقمي مشخص مي‌شود. 

رشته: مجموعه‌اي از اقلام مربوط به يك كار مشابه، نظير مصالح تأسيسات برقي كه با يك كد يك رقمي مشخص مي‌شود. 

گروه: هر رشته بر حسب نوع عملكرد به گروههاي مختلف تقسيم مي‌شود كه هر گروه با يك كد دو رقمي مشخص مي‌گردد. به عنوان مثال مي‌توان به گروه لوله‌هاي فولادي اشاره كرد. 

زيرگروه: هر گروه بر حسب نوع به زيرگروههاي مختلف تقسيم مي‌شود كه هر زيرگروه با يك كد دو رقمي مشخص مي‌گردد. به عنوان مثال مي‌توان به زيرگروه لوله‌هاي فولادي بدون درز اشاره كرد. 

كد عامل: كد عامل يك عدد 8 رقمي منحصر بفرد مي‌باشد كه داراي ساختاري به شكل زير است: 

نوع 
رشته 
گروه 
زيرگروه 
شمارنده 

3 
2 
0 
5 
0 
1 
0 
2 

مصالح 
مكانيكي 
لوله ها و اتصالهاي مسي 
بدون درز 
15 ميليمتر 



شرح عامل: توضيح اجمالي در معرفي مصالح، نيروي انساني، ماشين آلات و تجهيزات و نيز حمل مصالح در رديف مورد نظر، مانند لوله فولادي بدون درز سه چهارم اينچ 

واحد عامل: مقياس اندازه گيري هر عامل تشكيل دهنده تجزيه بها، نظير دستگاه _ ساعت براي ماشين آلات 

مشخصات عامل: توضيح كاملي براي معرفي عامل مورد نظر به منظور شناخت ابعاد و استانداردهاي لازم عامل تعريف شده 

قيمت عامل: نرخ متعادل موجود در بازار براي هر واحد عامل 

ضريب: براي تبديل نرخ عوامل يك دوره به دوره ديگر از ضريبي بدين منظور استفاده مي‌شود. 

ميانگين‌گيري: روشي است براي محاسبه قيمت تعديل شده عامل در بازار كه تابعي از قيمت، زمان و منبع آمارگيري مي‌باشد. 

قيمت كارشناسي: براي رعايت همخواني قيمت عامل با دوره‌هاي قبل، گاهي مواقع كارشناس رأساً نسبت به تغيير قيمت عامل اقدام مي‌كند. 

منبع آمارگيري: منبعي اعم از توليد كننده، فروشنده، وارد كننده، اجاره دهنده و ... است كه آمارگير از طريق مراجعه يا مكاتبه نسبت به اخذ قيمت از آن منبع اقدام مي‌كند. 

---------------------------------------- 

تعاريف و مفاهيم تعدیل :

با توجه به‌اينكه قراردادهاي طرحهاي عمراني در زمانهاي نسبتاً طولاني به‌انجام مي‌رسد و به‌دلايل مختلف اين زمان نيز مورد تمديد قرار مي‌گيرد و در بررسي‌هاي انجام شده متوسط زمان اجرايي طرحهاي عمراني حدود 7 سال است و در اين مدت تغييرات زياد و غير قابل پيش‌بيني و با آهنگهاي متفاوت ايجاد مي‌شود، براي جبران اين امر ومتعادل كردن قيمتهاي اجراي كار در مقاطع مختلف زماني، ساز و كار تعديل آحاد بها پيش‌بيني شده است. 

معنی لغت تعدیل از مصدر باب تفعیل و از ریشه عدل وعدالت به معنی عدل و داد می باشد. اما از نظر فنی حقوقی عبارتست از متعادل کردن و متوازن کردن قیمتهای قرارداد نسبت به قیمتهای روز بر اساس مکانیسم و روش معین . 

مطالعه دقیق و کامل بخشنامه 173073/101 مورخه 15/9/1382 مورد تاکید می باشد. 

شاخص: عددي كه رشد متوسط تغييرات قيمت هر دوره را نسبت به دوره پايه نشان مي‌دهد. 

شاخص گروهي(فصلی): عددي كه متوسط تغييرات قيمتهاي واحد اقلام يك فصل از فهرست‌بهاي واحد پايه در هر دوره را، نسبت به دوره پايه نشان مي‌دهد. 

شاخص رشته‌اي: عددي متوسط تغييرات قيمتهاي واحد اقلام مندرج در يك رشته از فهرست‌بهاي واحد پايه در هر دوره را نسبت ،به دوره پايه نشان مي‌دهد. 

شاخص كلي: عددي که متوسط تغييرات قيمتهاي واحد اقلام تمامی فهرستهاي واحد پايه در هر دوره را، نسبت به دوره پايه، نشان مي‌دهد. 

دوره: هريك از سه ماهه‌هاي منتهي به ماههاي خرداد، شهريور، آذر يا اسفند است. دوره‌اي كه تمامي شاخصهاي مربوط به آن برابر 100 باشد را دوره پايه گوييم. 

------------------------------------- 

"مراحل انجام برآورد یک مناقصه" 

در ابتدا پس از بررسی دقیق نقشه ها و جزییات اجرایی و محل اجرای پروژه بایستی نسبت به انجام مراحل زیر اقدام نمود. 

استخراج ضریب منطقه ای از بخشنامه های سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور 

محاسبه ضریب طبقات 

محاسبه ضریب ارتفاع 

تهیه متره ، خلاصه متره 

محاسبه قیمت های جدید و ستاره دار و اقلام فاکتوری 

تهیه برگ مالی و خلاصه مالی 

محاسبه ضریب بالاسری 

تهیه برآورد تجهیز و برچیدن کارگاه 

تهیه جداول مربوط به بخشنامه های 4951/54-5453/102 مورخه 9/9/1377 

و بخشنامه ۷۶۵۷۴/10۰ مورخه ۱۹/۸/13۸۷ 

------------------------------------------ 

آشنایی با ضرایب مورد استفاده در برآورد :

قیمتهای واحدی که برای انجام کارهای مختلف در دفترچه فهرست بها درج گردیده است ، برای انجام کار در شرایط عادی و در مقطع زمانی و مکانی خاص و بدون احتساب هزینه های غیر مستقیم مرتبط با اجرای کار، معتبراند. برای اعمال اثرات متغیر و موثر در تهیه برآورد، ضرایب مختلفی تعریف شده اند که در زیر ، به توضیح مختصری در باره انواع ضرایب و نحوه محاسبه آن می پردازیم. 

ضریب منطقه ای 

قیمتهای واحد برای انجام کار برای مقطع زمانی معین و مکان مشخص تهیه می شوند. قیمتهای مندرج در فهارس بها ، برای انجام کار در تهران محاسبه گردیده اند. 

برای اینکه قیمتهای موجود در فهارس بها ، عمومیت داشته و در همه جای کشور قابل استفاده باشد ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با توجه به ویژگیهای محلی و منطقه ای و میزان برخودار یا محروم بودن آن و چگونگی امکان دسترسی به نیروهای کار و تامین مصالح ، مناطق جغرافیایی ایران را به مناطق مختلف تقسیم نموده است وبرای کارهای ساختمانی ،تاسیسات برق و مکانیک ، راه وباند و ...... به صورت جداگانه و متناسب با صعوبت در منطقه، ضریبی به نام "ضریب منطقه" در نظر گرفته است که در برآورد هزینه کار ضرب می گردد. 

ضرایب منطقه ای مربوط به فهرست بها ابنیه و تاسیسات برق و مکانیک طی بخشنامه هایی از طرف سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور قبلا اعلام گردیده که بایستی از آن بخشنامه ها استخراج گردد. برای فهارس بها راه وباند ،جمع آوری فاضلاب ، انتقال آب و ... هرساله بصورت پیوست شماره 4 فهرست بها منتشر میگردد. 

ضریب طبقات 

قیمتهای درج شده در فهارس بها، برای انجام کار در طبقه همکف و زیر همکف در نظر گرفته شده است . چنانچه کار در طبقات بالاتر از همکف و یا پایین تر از طبقه زیر همکف انجام شود، بابت هزینه حمل مصالح به طبقات مذکور و افت ناشی از حمل آن به طبقات و همچنین سختی اجرای کار، ضریبی به نام "ضریب طبقات" به شرح پیوست 2 فهرست بها تعیین و در برآورد هزینه اجرای عملیات کار، منظور می شود. 

ضریب ارتفاع 

قیمتهای درج شده در فهارس بها ، برای انجام کار تا ارتفاع 5/3 متر در هر طبقه است. چنانچه کار در طبقه ای که ارتفاع آن بیش از 5/3 متر است ،انجام شود بابت سختی اجرای عملیات و حمل و افت مصالح ناشی از ارتفاع و همچنین اجرای داربستهای لازم در داخل ساختمان ، ضریب ارتفاع ، براساس مندرجات پیوست 2 فهرست بها در نظر گرفته می شود ودر برآورد هزینه اجرای عملیات کار،منظور می گردد.این ضریب به تمام اقلام کار آن طبقه از تراز کف طبقه مربوط تا تراز کف طبقه بالایی ، به استثنای مصالح پایکار تعلق میگیرد. 

در صورتی که تغییراتی در حین کار در ارتفاع طبقه ایجاد شود(ارتفاع کم یا زیاد شود) به شرط اجرا شدن ، فرمول مذکور یکبار دیگر برای طبقات مربوط براساس کار واقعی انجام شده محاسبه و در آخرین صورتوضعیت اعمال می شود. 

ضریب بالاسری 

برای جبران هزینه های ناشی از مواردی همچون پرداخت مالیات ، بیمه های اجتماعی کارمندان وکارگران ، تهیه ضمانتنامه های مختلف ، عوارض قانونی و لحاظ نمودن سود برای پیمانکار و ........ ضریب بالاسری را در نظر گرفته اند که به مبلغ کل برآورد اجرای کار اعمال می گردد. هزینه های بالاسری ، به طور کلی به دو دسته هزینه بالاسری عمومی و هزینه بالاسری کار به شرح مندرجات پیوست شماره 3 فهرست بها تفکیک می شود. 

توضیح ضروری: اینکه ضریب بالاسری برای طرحهای عمرانی برابر 30/1 در نظر گرفته شده است که در آن هزینه های بیمه سهم کارفرما و بیمه بیکاری نیروی انسانی کارگاه و همچنین عوارض شهرداری ( برای پیمانهای مشمول )، توسط دستگاههای اجرایی از محل طرح پرداخت می شود ، هزینه ای از بابت آنها در هزینه بالاسری منظور نشده است ، لذا در صورت تغییر هریک از شرایط هزینه های مشروح در پیوست مربوط ، بایستی ضریب بالاسری مجددا محاسبه و اعمال گردد. 

برای روشن شدن موضوع در صورتی که طرح غیر عمرانی و براساس فهرست بها ، شامل تهیه مصالح و دستمزد باشد ، بیمه آن حدود 78/7 در صد خواهد بود در صورتیکه بیمه مکسوره از پیمانکار در طرحهای عمرانی 6/1 در صد می باشد لذا اختلاف این در صد که حدود 18/6 در صد می باشد بایستی به روش زیر محاسبه و بعنوان ضریب بالاسری طرح غیر عمرانی به برآورد اعمال گردد. 

100 

ضریب بالاسری طرح عمرانی =-----------------=30/1 

23 – 100 



جمع هزینه ای طرح غیر عمرانی 18/29= 18/6+23 



100 

ضریب بالاسری طرح غیر عمرانی =---------------=41/1 

18/29 – 100 


---------------------------------------------------------- 

ضریب پیشنهادی پیمانکار(ضریب پیمان):

در زمان برگزاری مناقصه ، به منظور انتخاب پیمانکار برای اجرای عملیات ، پیمانکاران واجد صلاحیت که دعوتنامه شرکت در مناقصه برای آنان ارسال شده است برطبق ضوابط مربوط، باید مبلغ پیشنهادی خود برای انجام کار را به صورت یک مبلغ مقطوع اعلام نمایند. حاصل تقسیم مبلغ پیشنهادی پیمانکار به مبلغ برآورد اولیه هزینه انجام کار ، ضریب پیشنهادی پیمانکار و یا ضریب پیمان نامیده می شود که در کلیه صورتوضعیتهای موقت و قطعی اعمال میگردد. 

اگر عدد بدست آمده، کوچکتر از یک باشد پیمانکار نسبت به برآورد اولیه ، پیشنهاد تخفیف داده است. ( MINUS) 

اگر عدد بدست آمده بزرگتر از یک باشد پیمانکار نسبت به برآورد اولیه ، پیشنهاد افزایش داده است. (PLUS) 


منبع: وبلاگ سولارگلستان