راهنماي مكانيابي و طراحي پلهاي عابر پياده برون شهري و تبليغات روي آنها

راهنماي مكانيابي و طراحي پلهاي عابر پياده برون شهري و تبليغات روي آنها

کلیات:

طبق آمار اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پزشکی قانونی کشور و سازمان راهداري و حمل ونقل جادهاي، در سال 1394 16 هزار و 584 نفر در حوادث رانندگی کشته شده اند، این تعداد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 1,7 درصد کاهش یافته است. در این میان، 65,5 درصد کشته هاي تصادفات مربوط به جاده هاي برون شهري، 26,8 درصد در راههاي درون شهري، 7,2 درصد در جاده هاي خاکی و روستایی و محل تصادف نیم درصد موارد نامعلوم بوده است. به بیان دیگر در سال 94 ، ده هزار و 860 نفر در محورهاي برون شهري ،( (هشت دهم درصد کاهش نسبت به سال 93 )، چهار هزار و 453 نفر در مسیرهاي درون شهري ( 2,9 درصد کاهش نسبت به سال 93 یکهزار و 188 نفر در مسیرهاي خاکی روستایی ( 5,1 درصد کاهش نسبت به سال 93 ) و 83 نفر نیز در مسیرهایی نامعلوم جان باخته اند.
تلفات عابران پیاده در ایران معادل حدود یک چهارم کل تلفات ناشی از حوادث رانندگی و معادل 22,2 درصد (سه هزار و 688 نفر از متوفیان 11 سال، 26 - تصادفات) است. از لحاظ سنی 8,33 درصد افراد فوت شده در حوادث رانندگی سال گذشته 10 سال و کمتر، 5,3 درصد 17 30 سال، 30,2 درصد کشته هاي تصادفات 50 سال به بالا داشته اند. - 18 سال، 30,1 درصد 49 - درصد 29 علاوه بر آن، علت فوت بیش از نیمی از عابران پیاده به سبب وارد آمدن ضربه به سر و گردن گزارش شده است. بر این اساس لازم است تا درخصوص گذر عرضی عابرپیاده بالاخص براي کاربران آسیبپذیر توجه ویژهاي صورت پذیرد.
اگرچه تصادفات عابر در جادهها مانند مناطق شهري عمدتاً از نوع برخورد با وسایلنقلیه است، اما داراي برخی ویژگیهاي خاص به شرح زیر بوده که توجه به آنها در پیشگیري از وقوع و کاهش شدت تصادفات عابران پیاده در جادهها تاثیرگذار خواهد بود.
• احتمال کشته شدن یا جراحت شدید عابران پیاده در اثر برخورد با وسایلنقلیه در جادهها به لحاظ سرعت حرکت بالاتر وسیلهنقلیه و در نتیجه انتقال انرژي بیشتر به بدن عابر بسیار زیاد است.
• به دلیل بالاتر بودن سرعت در جادهها نسبت به شهرها، زمان واکنش و عکسالعمل راننده در مواجهه با خطرات نظیر حضور عابران پیاده در جاده افزایش یافته و به تبع آن مسافت دید توقف بیشتر شده و معمولاً قبل از اینکه وسیلهنقلیه بهطور کامل متوقف شده، با عابر برخورد میکند.
• روند رانندگی در جاده بهگونهاي است که راننده انتظار روبرو شدن با عابران پیاده را نداشته زمینه محیط اطراف جاده همراه با اجزاي کنار آن نظیر تابلوها و غیره، احتمال دیدن عابر را براي راننده به حداقل ممکن کاهش میدهد.
• برآورد و درك صحیح عابران پیاده از سرعت واقعی وسایلنقلیه در جادهها پایینتر بوده و در عبور عرضی از جاده آنها را در معرض خطرات جدي قرار میدهد. 1
پلهاي عابر پیاده براي عبور عرضی عابرین پیاده، دوچرخهسوارها و ... از جاده ها، خیابانها، رودخانهها و درهها مورد استفاده قرار میگیرند.
باید توجه کرد که این راهنما براي طراحی پلهایی که محل تردد وسایلنقلیه هستند، کاربرد ندارد. براي نگارش این راهنما، ابتدا ضوابط و آییننامههاي داخلی و بین المللی معتبر و مرتبط گردآوري گردید و پس از دستهبندي، تحلیل و تعیین متغیرها، ضوابط و استانداردها تدوین گردید.

این راهنما شامل بخشهاي زیر است که به اختصار به شرح هرکدام پرداخته می شود.
- کلیات
شامل معرفی فرآیند تدوین راهنماي طراحی و مکانیابی پلهاي عابرپیاده برونشهري و تبلیغات روي آنها است.
- هدف
هدف از این راهنما، صرفاً ارائه نحوه مکانیابی و اولویتبندي احداث پلهاي عابرپیاده بین شهري میباشد که به تشخیص سازمان راهداري و حملونقل جادهاي نصب و بهرهبرداري میگردد.
- ضوابط ایمنی و ترافیکی
براي تدوین ضوابط ترافیکی راهنما به عنوان مهمترین بخش از پروژه، نخست متغیرهاي موثر و همچنین الگوي استفاده از این متغیرها شناسایی شده و سپس آن متغیرها در سه مرحله کلی شامل "امکانسنجی نقاط داخل محدوده"، "مکانیابی نقاط" و "اولویتبندي گزینهها" تفکیک و پس از آن به انطباق آنها با شرایط راههاي برون شهري کشور پرداخته شده است. در ادامه، متغیرها مورد پالایش قرار گرفتند و با تکیه بر مقادیر ارائه شده براي آنها در بخش مرور ادبیات، بررسی آییننامهها و دستورالعملهاي بالادست و همچنین استفاده از نظرات خبرگان، مقادیر پیش فرضی براي این متغیرها اختیار شد. سپس مقادیر استنتاج شده  ورد پیمایش میدانی قرار گرفته و با توجه به خروجی مطالعات پایلوت، مقادیر متغیرها در موارد لزوم اصلاح گردید. در آخرین گام مطالعات نیز، با توجه به متغیرها، مقادیر نهایی شده، و ارتباط مفهومی آنها با یکدیگر، بخش ایمنی و ترافیک آییننامه احداث پلهاي عابر برون شهري تدوین گردید.
- ضوابط معماري
ضوابط طراحی و معماري در این راهنما، بر اساس توجه ویژه به تأثیر مهم پلهاي عابر پیاده بر دید و منظر و سیماي جادهاي و نقش آنها به عنوان عناصر ساختاري و نیز گونهاي از مبلمان جادهاي که عملکرد اصلی آن تسهیل تردد عابرین پیاده است تدوین شده که در آن علاوه بر مسایل صرفاً ترافیکی و سازهاي، معیارهاي دیگري نظیر ابعاد و استانداردها، فرم، رنگ، نورپردازي، نوع مصالح، اقلیم، مسایل اجتماعی، امنیت نیز مد نظر قرار گرفته اند.
- ضوابط سازه
در این بخش ضوابط بارگذاري (شامل بارهاي مرده، بار عابر پیاده، بار سوارکاري، بار وسیله تعمیر و نگهداري، بار باد، بار زلزله، اثر ضربه وسیلهنقلیه، بار خستگی و ترکیبات بارگذاري) ، طراحی ایمن (شامل طراحی پلهاي فولادي، پلهاي بتنی و طراحی پلهاي با مصالح پلیمري، چوبی و آلومینیومی) و کنترل شرایط بهرهبرداري (تغییرمکان، لرزش و خستگی) ارائه شده است. مبناي ضوابط سازهاي این آییننامه LRFD) روش حالت حدي 2 ) است.
- ضوابط ایمنی و نگهداري
در بخش پایانی ضوابط، با توجه به اهمیت بسیار زیاد مباحث مربوط به نگهداري پل پس از احداث و حین بهرهبرداري، ضوابط مربوطه که بطور کلی در مورد نحوه طراحی نردههاي محافظ، جلوگیري یا کاهش اثر برخورد وسایل نقلیه، زنگ زدایی، آماده سازي و رنگ آمیزي قطعات فولادي، نحوه نگهداري پی، سقف و عناصر غیر سازهاي است، ارایه شده.
- نقشه هاي پیوست
،37 ، نقشههاي پیوست این راهنما به عنوان نمونههاي قابل اجرا مطابق ضوابط راهنما، بر اساس عرض محورهاي جادهاي با دهانههاي 28 T05-A- و 66 T04-A-45 ،T03-A-37 ،T02-B-37 ،T01-B- 45 و 66 متري تحت عنوان تیپهاي ( 28 ) طراحی شدهاند.
لازم به ذکر است، تیپهاي طراحی ارایه شده، به عنوان نمونههایی که میتوان بر اساس راهنماي حاضر طراحی نمود، پیشنهاد گردیده است
و طراحی گونههاي دیگر، در صورتی که تمامی ضوابط راهنما در آن لحاظ شده باشد بلامانع است.
اعضاي اصلی در نگارش این راهنما به شرح ذیل هستند:
- کمیته گردآوري و نگارش:
• مهندسین مشاور پارس پرنون
هادي فرحی جهرمی (مدیر پروژه) o
مهدي استادي جعفري (مدیر بخش ترافیک و ایمنی) / حسین نظامیان پور (کارشناس بخش ترافیک و ایمنی) o
علیرضا نجاري (مدیر بخش معماري) / یاشار جوان بخت (کارشناس بخش معماري) o
داوود کریمی (کارشناس بخش سازه) / یعقوب آرتین / حبیب عبدي (کارشناس بخش سازه) o
- کمیته نظارت:
• سازمان راهداري و حملونقل جادهاي